reklama
kategoria: Kraj
5 kwiecień 2024

5 kwietnia 1952 podpisano umowę na budowę Pałacu Kultury i Nauki

zdjęcie: 5 kwietnia 1952 podpisano umowę na budowę Pałacu Kultury i Nauki / Fot. Wikimedia Commons
Fot. Wikimedia Commons
5 kwietnia 1952 r. podpisano umowę między rządami PRL i ZSRR w sprawie budowy gmachu jako daru narodów radzieckich dla narodu polskiego
REKLAMA
Pałac Kultury i Nauki, znany skrótowo jako PKiN (wcześniej do 1956 r. nazywany Pałac Kultury i Nauki im. Józefa Stalina), jest drugim co do wysokości budynkiem w Polsce. Położony jest w sercu Warszawy, przy placu Defilad 1.

Budynek jest własnością miasta stołecznego Warszawy, a zarządza nim miejska spółka Zarząd Pałacu Kultury i Nauki Sp. z o.o. Pałac pełni funkcję siedziby Rady m.st. Warszawy, która odbywa swoje posiedzenia w Sali Warszawskiej. W 2007 r. został wpisany do rejestru zabytków.

PKiN był darem narodu radzieckiego dla narodu polskiego. Został wzniesiony w latach 1952–1955 według projektu radzieckiego architekta Lwa Rudniewa, który czerpał inspirację z moskiewskich drapaczy chmur, znanych jako Siedem Sióstr, wzorując się na amerykańskich wieżowcach w stylu art déco. Architektonicznie prezentuje mieszankę realizmu socjalistycznego i historyzmu. Wraz ze swoim antenowym wspornikiem, stanowiącym integralną część iglicy, ma wysokość 237 metrów.

Pałac Kultury i Nauki to także miejsce siedziby wielu przedsiębiorstw i instytucji użyteczności publicznej. Znajdują się tam cztery teatry (Studio, Dramatyczny, Lalka, 6. piętro), dwa muzea (Narodowe Muzeum Techniki i Muzeum Ewolucji PAN), kino Kinoteka, Collegium Civitas, siedziba Polskiej Akademii Nauk oraz Rady Doskonałości Naukowej. W Pałacu organizowane są różnego rodzaju wystawy i targi – od 1958 r. przez wiele lat odbywały się tam Międzynarodowe Targi Książki i towarzyszące im kiermasze, a także przez kilka lat (na przełomie XX i XXI w.) targi Komputer Expo. W obiekcie znajduje się także sala konferencyjno-widowiskowa na 3000 osób (Sala Kongresowa, nieczynna od 2014 r.) oraz Pałac Młodzieży z basenem.

Przed głównym wejściem, od strony ul. Marszałkowskiej, umieszczone są dwie rzeźby: Adama Mickiewicza autorstwa Stanisława Horno-Popławskiego oraz Mikołaja Kopernika autorstwa Ludwiki Nitschowej.

Pomysłodawcą budowy Pałacu Kultury i Nauki był Józef Stalin, a umowę między rządami PRL i ZSRR w sprawie budowy jako daru narodów radzieckich dla narodu polskiego podpisano 5 kwietnia 1952 r.
Projektant Lew Rudniew, zainspirowany polską architekturą, stworzył pięć projektów, z których wybrano jeden, do którego strona polska dodała teatry, sale wystawowe i dodatkowe wejście do Sali Kongresowej.

Wysokość budynku została ustalona po specjalnych testach, gdzie architekci rosyjscy i polscy użyli balonu ciągniętego przez samolot nad Wisłą. Ostatecznie wieża główna miała 120 metrów, wieżyczka - 160 metrów, a iglica - 230 metrów.

Prace przygotowawcze do budowy pałacu wymagały zburzenia wielu przedwojennych kamienic, a w pobliżu dworca kolejowego Warszawa Śródmieście ustawiono platformę widokową dla obserwacji postępu prac.
Budowa trwała od 1 maja 1952 do 21 lipca 1955, z udziałem 3500-5000 robotników z ZSRR i około 4000 z Polski. Przybyli pracownicy mieszkali na specjalnie zbudowanym osiedlu na warszawskich Jelonkach, składającym się z drewnianych domków oraz zaplecza rekreacyjnego.
W czasie budowy zginęło 16 osób, których pochowano na cmentarzu prawosławnym na Woli.

Budynek pierwotnie miał nosić imię Józefa Stalina, jednak po jego śmierci nazwę zmieniono na Pałac Kultury i Nauki. Pomysł budowy pomnika Stalina przed budynkiem został ostatecznie porzucony.

21 lipca 1955 r. gmach został oficjalnie przekazany przez rząd ZSRR rządowi PRL i oddany do użytku. W chwili ukończenia był drugim najwyższym budynkiem w Europie i ósmym na świecie.
Budynek początkowo miał jasną fasadę wykonaną ze spieków ceramicznych w kolorze piaskowca, która z czasem zszarzała. Detale i płaskorzeźby wykonano z różnych materiałów, takich jak wapień, piaskowiec, granit i marmur. W holu głównym znajduje się rzeźba Przyjaźń dłuta Aliny Szapocznikow.
Podczas budowy i otwarcia pałacu nakręcono kolorowe filmy, a zagraniczni fotoreporterzy wykonali kolorowe zdjęcia, przedstawiające budynek w stanie nowym i czystym.

W sylwestrową noc 2000 r. prezydent Warszawy odsłonił Zegar Milenijny na 40. kondygnacji pałacu, który jest trzecim co do wielkości w Europie i trzecim najwyżej położonym zegarem wieżowym na świecie. Sponsorem zegara był Telekomunikacja Polska SA, a jego replika znajduje się w holu głównym pałacu.

Przed II wojną światową architekt Juliusz Nagórski zaprezentował projekt dwustumetrowego wieżowca art déco, podobnego do Pałacu Kultury i Nauki, o nazwie Wieża Niepodległości.
PRZECZYTAJ JESZCZE
pogoda Złotów
0.6°C
wschód słońca: 07:12
zachód słońca: 16:00
reklama

Kalendarz Wydarzeń / Koncertów / Imprez w Złotowie

kiedy
2024-11-29 19:00
miejsce
Złotowski Dom Kultury, Złotów,...
wstęp biletowany
kiedy
2024-11-30 16:00
miejsce
Krajeński Ośrodek Kultury,...
wstęp biletowany